yolsuzluklarla içiçe küçük bir seçkinler grubu tarafından yönetilen ilk muz cumhuriyeti ülkesi
Muz cumhuriyeti, uluslararası politikada siyasi açıdan istikrarsız, ekonomik açıdan bir ya da birkaç tarımsal ürünün üretimine ve ihracatına bağımlı ve genellikle yolsuzluklarla içiçe küçük bir seçkinler grubu tarafından yönetilen ülkeleri küçümseyici anlamda kullanılan siyasi terim.
Honduras, ilk muz cumhuriyeti devletidir. 20. yüzyılın başlarında United Fruit Company'nin ülke içinde oldukça etkisi vardı. Hatta yüksek vergiler isteyen bir başkanı devirerek yerine yeni birini seçtiler.
1871 yılında ABD'li demiryolu şirketi sahibi Henry Meiggs'in Kosta Rika hükümetiyle imzaladığı demiryolu inşa anlaşması çerçevesinde, sözkonusu inşaata başlanmış, öte yandan inşaat şirketi çalışan işçilere düşük maliyetli bir yiyecek arayışında olduğu için inşa etmekte olduğu demiryolu hattı boyunca muz yetiştirmeye başlamıştır.
Muz ticaretinin kârlılığını gören şirket Latin Amerika'da geniş topraklar satın alır ve 1899 yılında United Fruit Company adıyla bu ticareti adeta tekeline aldığı gibi, bulunduğu ülkelerin siyasetini de etkileyebilen bir güç haline gelir.
Amerika anakarasını kendi ekonomik yarıküresinin parçası olarak niteleyen 1823 tarihli Monroe Doktrini ile de uyumlu şekilde ABD'nin bölge ekonomisini ve siyasetini şekillendiren bu yapılanmaya verilen ad, terim her ne kadar ilk kez 1904 yılında ABD'li yazar O. Henry tarafından kullanılmışsa da, özellikle Soğuk Savaş yıllarında uydu devlet ya da kukla devlet türevi terimler gibi yaygın bir şekilde telaffuz edilmeye başlandı. Terim Türk siyasetinde de özellikle son 10 yılda sıklıkla kullanılagelen ve Türk siyasi literatürüne uzun yıllar hakim olan Uganda ile benzerlik kurma söyleminin yerini alan bir ifade oldu wikipedia
Kayıtlar
